එකසිය හැට තුනේ බස් එක ඇතුල් කෝට්ටෙන් බත්තරමුල්ල පාරට දානවා.. හැමදාම එකම වංගුවෙන්. එතකොට දියවන්නා ඔය ඉදරියෙන් පෙනෙනවා. රෑට නම් ඒ වෙලාවට ඕනෙම වාහනයක ජනේලෙ ඇරලා තිබුණොත් කපාගෙන පිළි ගඳ ඇතුළට එනවා. ඒ ගඳට මම ආසා කරනවා. දවල්ට නම් දැනෙන්නෙම නැති තරම්.
දැන් ඉස්සර වාගෙ නෙවෙයි. කොළයක් හැඩේට ලක්ෂ ගාණක වීදුරු දාලා හදපු, බස් නැවතුමයි. පුටු පෙළයි නිසා, එහෙ හරියට සෙනඟ ගැවසෙනවා. උදේට නම් ඇවිදින මං තීරුවෙ දුවන අය. හවසට පෙමිවතුන්. දවල්ට පාසල් පෙමිවතුන්. බෙහෝවිට ක්ලාස් කට් කළ අය. සමහර සති අන්ත වල පවුල් පිටින් පික් නික් එනවා. මිනිස්සු සතුටින් ඉන්න දර්ශනයක් ඕනෙම තැනකදි හරිම ලස්සනයි.
සිකුරාදාට එතන පටන් ගන්න මල් ප්‍රදර්ශනය නිසා දියවන්නාවට සති අන්තය හරිම කාර්ය බහුලයි. දැන් එහා පැත්තෙ නිදහස් චතුරස්‍රය හැඩේට මොකක්ද හදලා.. වතුර මල්.. රෑට හරිම ලස්සනයි.
තව මාලු ටැංකියකුත් තියෙනවා ලොකු. කොහොම කොහොම හරි මේ දවස් වල පාර හදන නිසා, බන්ට් එක මැද්දෙන් කඩලා.. පස් තට්ටු වැහි වතුර නිසා මඩ වෙලා. දියවන්නාවත් පිරිලා.. මං කියපු පරිසර විස්තරය පැහැදිළි ද මන්දා නොදකින කෙනෙකුට.
එකසිය හැට තුනේ බස් එක ඊයෙ පාරට දානකොටත්, මේ වාගෙමයි පරිසරය. ඒ වෙලාව මං දැකපු දේ තමයි, මේ ලිපියෙ අනුභූතිය.
දියවන්නාව දිහා බලාගෙන පෙනුමෙන් තරුණ වියේ හාමුදුරු නමක් ටිකක් ලොකු දුරකථනයකින් කතා කරනවා. පෙනුමෙන් ටැබ් දුරකථනයක් කියලා කියත හැකි. දැන් මට පෙනෙනවා හාමුදුරුවන්ව පැහැදිළිවම. බස් රිය නවත්වනවානෙ.. ලක්ෂ ගාණට හදපු කොස් කොළ හෝල්ට් එකේ. හාමුදුරුවන්ගෙ බෙල්ලෙ අරවින්ද ගාව තියෙන ජාතියෙ කැමරාවක් තිබුණා. කැමරාව DSLR වුණාට මම දන්නෙ නෑ ඒ තරම් දිග ලෙන්ස් ගැන කියන්නෙ කොහොමද කියලා. සයිඩ් බෑග් එකක් උරහිසෙ තිබුණා. හැබැයි ඒ උමන්දා අයියා අපිව එක්ක ගෙන ගිහින් පෙන්වපු ඇල්පිටිය පිරිවෙනේ පොඩි සාදුලාගෙ ළඟ තිබුණු රෙදි මලු වාගෙ එකක් නෙවෙයි. මේ උෂාන් කැම්පස් ගෙනියන බෑග් එක වාගේ එකක්. කොහොමත් ඒ ටික එක්ක හාමුදුරුවන්ට වඩින්න අමාරුයි. ඇවිදින්නම වෙනවා.
මේ දර්ශනය දැක්කෙ මම විතරක් නෙවෙයි. බස් රියෙ ගොඩක් දෙනා දැක්කා. දැන් හැම කෙනාගෙම කතාව බෞද්ධ ධර්මය, භික්ෂු ඇවැත්, සම්ප්‍රදාය, සංස්කෘතික සෝදාපාලුව වාගෙ බර මාතෘකා ගැන.
දැන් අපිට හාමුදුරුවන්ව පෙන්නෙ නෑ. හැබැයි බස් රථය තවමත් දොඩමලුයි.
මේ සිදුවීමට පක්ෂ විපක්ෂ සිතිවිලි සමුදායක් දැන් ඔබේ හදවතේ ගොඩ නැගෙනවා. ඒවා එක්ක මං ඔබට ආරාධනා කරනවා. මේ යතාර්ථය තේරුම් ගන්න.
ස්ව කැමැත්තෙන් කුඩා කාලේ කෙනෙක් මහණ වුනා නම්, ඒ සංසාර පුරුද්දට. නමුත් හුඟක් දරුවො මහණ වෙන්නෙ, අනික් අයගෙ වුවමනාවට. කේන්දරේට. තරුණ වෙනකොට, තමන් තුළ ගොඩ නැගෙන ස්වාධීන චරිතය ආත්මය හොයාගෙන එනවා. එතකොට ඔවුන්ගෙ ආසාව ඉදිරියට එනවා. එතකොට සම්ප්‍රදාය සංස්කෘතියට කලින් ආත්මානුකම්පාව වෙලා ගන්නවා. ඉන් පස්සෙ, තමන්ගෙ ආශාව පස්සෙ දුවනවා. ආශාව නැති කරන ගමන් මග තෝරාගත් අයම ආශාවන් පසුපස දුවනවා.
සාසනය පිරිහීම, භික්ෂු ඇවැත් සිදු වෙන්නෙ මේ විදිහට. කුඩා කාලෙ බලෙන් හෝ නොදැනුවත් කමන් අන් අයගෙ උවමනාවන් මත මහන කළත්, පස්සෙ තේරුම් ඇති කාලෙ තමන්ගෙ ජීවිතය වෙනස් මගකට ගන්න ජීවිතය වෙනස් කරගන්න චීවර ධාරී සාමනේරවරයෙක්ට හෝ හිමිනමකට වුවමනා නම් එය ඉටු කරගන්න ඔහුට තියෙන ඉඩ ප්‍රස්ථාව කොහොම එකක්ද?
ඇමති තනතුරෙන් අයින් වුණාම හිටපු ඇමති. විදුහල් පති තනතුරෙන් අයින් වූණාම හිටපු විදුහල්පති. හාමුදුරුවො?? හිටපු හාමුදුරුවො වෙනවාද?
